فصل اول - تعریف و هدف
ماده یك :
بنیاد مسكن انقلاب اسلامی كه در این اساسنامه‌اختصاراً بنیاد نامیده می‌شود نهاد انقلاب اسلامی است كه‌براساس فرمان 21 فروردین 1358 رهبر كبیر انقلاب اسلامی‌حضرت امام خمینی مدظله به منظور تامین مسكن محرومان به‌ویژه روستاییان در چهارچوب سیاستها و برنامه‌های دولت تشكیل‌گردیده است .
فصل دوم - وظایف
ماده دو:
مطالعه و بررسی در زمینه تشخیص و تعیین‌نیازمندیهای مسكن محرومان اعم از روستایی و شهری و فراهم‌آوردن موجبات اجرای آن با مشاركت ، همكاری و خودیاری‌مردم و دستگاههای مختلف .
ماده سه:
تهیه طرح مجتمع‌های زیستی و واحدهای مسكونی‌ارزانقیمت و اجرای آنها به طور مستقیم یا با مشاركت مردم باهمكاری و هماهنگی دستگاههای ذیربط در روستا و شهر. تبصره - دولت موظف است در اجرای پروژه‌ها و طرحهای‌مسكونی خود به غیر از خانه‌های سازمانی شهری اولویت را به‌بنیاد بدهد .
ماده چهار:
تهیه زمین مورد نیاز طرحها و پروژه‌های بنیاد وآماده‌سازی آنها . تبصره 1ـ دولت و بنیاد مستضعفان مكلفند زمینهای مناسب‌خود را جهت اجرای طرحهای مسكونی مصوب شورای مركزی‌بنیاد به استثنای هزینه‌های خرید و آماده‌سازی(قیمت تمام شده‌برای دولت) به طور رایگان و قطعی به بنیاد واگذار نمایند . تبصره 2ـ اشخاص حقیقی و حقوقی می‌توانند زمینهای ملكی‌خود را به بنیاد هبه نمایند و قانون زمین شهری مانع این امرنخواهد بود . تبصره 3ـ هیاتهای هفت نفره واگذاری زمین و سازمان جنگلهاو مراتع مكلفند زمینهای دولتی مناسب را جهت واگذاری و اجرای‌طرحهای مسكن روستایی پس از اعلام نیاز بنیاد به شرط نداشتن‌كاربری كشاورزی در اختیار بنیاد قرار دهند . تبصره 4ـ دولت موظف است نسبت به تامین آب و برق ، راه ،مدرسه ، درمانگاه و دیگر نیازمندیهای عمومی این طرحها ازطریق وزارتخانه‌ها و سازمانهای ذیربط اقدام لازم به عمل آورد .
ماده پنج:
كمك در جهت تامین مصالح ساختمانی كشور ازطریق تولید ، تهیه و توزیع. تبصره 1ـ وزارتخانه‌های صنایع و معادن و فلزات موظفند درمورد صدور موافقتنامه‌های اصولی و اجازه بهره‌برداری از معادن‌با اولویت برای بنیاد اقدام نموده و بنیاد از شمول محدودیتهای‌ماده 38 قانون معادن مصوب 01/03/1362 مستثنی است . تبصره 2ـ دولت موظف است سهمیه لازم از مصالح‌ساختمانی و ماشین‌آلات مورد نیاز را در اختیار بنیاد قرار دهد . تبصره 3ـ بنیاد مستضعفان مكلف است كارگاهها وكارخانجات تولید شن و ماسه ، مصنوعات بتنی و سیمانی ، آجر ،گچ و آهك خود را در حد نیاز به بنیاد واگذار نماید .
ماده شش:
نظارت بر پرداخت و مصرف وامهای قرض‌الحسنه‌مسكن روستایی و ارزانقیمت شهری كه از محل منابع مالی وسیستم بانكی كشور تامین می‌شود . تبصره - دولت موظف است در اجرای این ماده اعتبارات‌لازم را به صورت قرض‌الحسنه تامین نماید .
ماده هفت:
تهیه طرحهای هادی و اصلاح معابر در روستاها ، باهماهنگی دستگاههای ذیربط و اجرای آن با مشاركت مردم ازمحل اعتبارات مصوب واگذاری دولت .
ماده هشت:
فصل سوم - اركان
ماده نه:
اركان بنیاد عبارتند از : الف - شورای مركزی ب - سرپرست ج - بازرسان
ماده ده:
شورای مركزی به عنوان عالیترین مرجع‌تصمیم‌گیری بنیاد دارای پنج نفر عضو به ترتیب ذیل می‌باشد : الف - یك نفر روحانی (نماینده مقام معظم رهبری در صورت‌تعیین) ب - نماینده دولت (وزیر مسكن و شهرسازی) ج - سه نفر از مهندسین و كارشناسان ساختمان و شهرسازی‌به انتخاب دو نفر فوق‌الذكر تبصره - اعضاء شورا از بین خود یك نفر را به عنوان ریاست‌شورا انتخاب می‌نمایند.
ماده یازده:
روحانی عضو شورای مركزی علاوه بر وظایف‌عضویت در شورا مسئولیت انطباق فعالیتهای بنیاد با موازین‌شرعی را خواهد داشت . تبصره - روحانی عضو شورا موظف است در مواردی كه‌اجرای هر قسمت از مواد این قانون كه نیاز به اذن ولی‌فقیه داردموضوع را از محضر معظم‌له استعلام نماید .
ماده دوازده:
وزیر مسكن و شهرسازی به عنوان نماینده دولت‌علاوه بر وظایف عضویت در شورا پاسخگوی مجلس در حدوداختیارات خواهد بود .
ماده سیزده:
یكی از اعضاء شورای مركزی به عنوان سرپرست وبالاترین مقام اجرایی بنیاد، برای مدت چهار سال توسط شورای‌مركزی انتخاب و یا حكم ریاست آن منصوب خواهد شد وانتخاب مجدد وی بلامانع است . تبصره - شورای مركزی می‌تواند سرپرست بنیاد را با حداقل3 رای عزل نماید .
ماده چهارده:
دو نفر بازرس از بین كارشناسان ذیصلاح توسطشورای مركزی برای مدت یك سال انتخاب خواهند شد وانتخاب مجدد آنان بلامانع است .
فصل چهارم - مقررات مالی و عمومی
ماده پانزده:
بودجه ، امكانات و منابع مالی بنیاد عبارتند از : 1ـ حساب 100 حضرت امام مدظله . 2ـ كمكهای نقدی و غیرنقدی از قبیل : زمین ، مستغلات‌ساختمانی و غیره كه از طرف مردم ، دولت و سایر نهادها ودستگاهها به بنیاد واگذار می‌شود . 3ـ كمكهای بلاعوض بنیاد مستضعفان صرفاً برای تامین‌مسكن فقرا و محرومان صرف می‌گردد و بنیاد مسكن گزارش‌فعالیتهای انجام شده از محل اعتبارات فوق را به صورت سالانه به‌بنیاد مستضعفان ارسال می‌نماید . تبصره - وزارت امور اقتصادی و دارایی مكلف است كمكهای‌موضوع بندهای 1 و 2 و 3 این ماده را به عنوان هزینه‌های قابل‌قبول مودیان محسوب نماید . 4ـ كمكهای دولت كه در بودجه سالیانه كل كشور منظورمی‌گردد . 5ـ درآمد حاصل از فروش مصالح تولیدی كارگاهها وكارخانجات متعلق به بنیاد و توزیع مصالح ساختمانی و ارایه‌خدمات فنی .
ماده شانزده:
بنیاد از پرداخت مالیات بر درآمد و عواید حاصل ازمشاركت و مالیات سهم سود در شركتهای وابسته معاف می‌باشد .
ماده هفده:
بنیاد دارای شخصیت حقوقی بوده و نمایندگی‌قانونی بنیاد با سرپرست بنیاد است و می‌تواند برای طرح دعاوی‌و شكایات یا برای هر اقدام قانونی دیگر نماینده و یا وكیل تعیین‌و به مراجع قضایی ، اداری ، انتظامی و ثبتی معرفی نماید . تبصره - بنیاد از پرداخت هزینه‌های دادرسی در تمام مراجع‌قضایی اداری معاف می‌باشد .
ماده هجده:
بنیاد در جهت انجام وظایف خود می‌تواند در استانهاشهرستانها ، بخشهای كشور دارای شعب و نمایندگی باشد.
ماده نوزده:
آیین‌نامه‌های اجرایی این قانون توسط شورای مركزتهیه و به تصویب وزیر مسكن و شهرسازی خواهد رسید .
ماده بیست:
از تاریخ لازم‌الاجرا شدن این قانون كلیه قوانین‌مغایربا آن ملغی می‌گردد . اساسنامه فوق مشتمل بر بیست ماده و پانزده تبصره در جلسه‌علنی روز سه‌شنبه هفدهم آذرماه یكهزار و سیصد و شصت و شش‌مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 09/10/1366 به‌تایید شورای نگهبان رسیده است .
